EMOTICO Gevoelsbord

"Help, een krokodil in mijn hart."

De Emotico gevoelsplattegrond is een hulpmiddel om stil te staan bij gevoelens en de balans te vinden tussen stress en levenskunst.

Voor mensen van 4 tot 104 jaar.

Een kind heeft, zo zegt ze zelf, 'een stomme buik'. Ze heeft kort geleden een buikoperatie gehad en wil niet meer naar haar buik voelen. Ik laat haar het Emotico gevoelsbord zien. In heel korte tijd wijst ze alle gevoelens aan die bij de ziekenhuisopnames gespeeld hebben en wil ze weer met haar aandacht naar haar buik.

De EMOTICO gevoelsplattegrond bestaat uit:

1. De basisemoties

Het limbisch systeem/ zoogdierenbrein met de 4 basisemoties boos, bang, verdrietig, blij in steeds 3 gradaties.

2. De Krokodil

Het reptielenbrein met de overlevingsstand van vechten, vluchten, bevriezen en verlammen. De krokodil wordt vaak gevoeld als paniek, onrust. Moeilijk om helder te denken.

3. Het hart

De neocortex waarin je bewust acties kunt ondernemen en daardoor creatiever wordt. Vertrouwen en creativiteit. Helder denken.

Emotico kan gebruikt worden:

• - In werksituaties, thuis, op school, in (kinder)therapie en in coaching

• - Bij conflictsituaties

• - Wanneer mensen vastlopen, creatieve vermogens niet kunnen uiten, burn-out

• - Als ontwikkelingsplan om zelfbewuster te worden

Thema's die aan bod kunnen komen:

• Gevoelens kunnen accepteren. Mogen alle gevoelens er zijn?
• Over gevoelens kunnen praten
• Wat is de invloed van gedachten op gevoelens
• Welke gevoelens spelen er allemaal op een dag?
• Gevoelens kunnen reguleren
• Pendelen tussen gevoelens

Stappen Emotico:

Gebruik Emotico gevoelsbord met deze stappen of gebruik het gevoelsbord op je eigen manier.

1. Uitleg van het Emotico-bord met de krokodil, het hart en de basisemoties (bang, boos, verdrietig, blij) in steeds drie gradaties. Ken je deze gevoelens allemaal? Mag je ze voelen?

Of gebruik de andere kant van het gevoelsbord met alleen de basisemoties.

2. Beginpunt van een gebeurtenis op het bord bepalen. Voelen naar de lichamelijke reacties. Neem de rust en aandacht om bij een situatie de plek op het gevoelsbord te vinden. Door te erkennen wat er is, kunnen de onderliggende behoeftes gevoeld worden en ontstaat er beweging (Latijn: Emotere). Misschien komen er nu andere gevoelens bij of worden andere gevoelens bewust.

3. Invloed van verlangens op deze gebeurtenis: waar wil je naar toe, wat wil je?

4. Invloed van overtuigingen op deze gebeurtenis.

5. Welke beweging is mogelijk? Wat wil je wel en wat wil je niet? Er is altijd keuze van rust en vertrouwen (in het hart) of onrust en paniek (in de krokodil).

6. Wat kun je doen dat je helpt naar het hart te komen? Wat helpt jou?

7. Wat is er nodig om je behoeften te vervullen?

Toelichting bij de verschillende lagen van de gevoelsplattegrond:

De basisemoties

Het gebruik van het Emotico gevoelsbord geeft inzicht in hoeverre de gebruiker de vier basisemoties herkend bij zichzelf en bij de ander en dit kan benoemen. Daarna kan worden geleerd deze emoties te reguleren. Lichte irritatie hoeft dan niet meer in een driftbui te ontaarden. Hoe kun je 'terugschakelen'/ bewegen.

Wanneer je van bepaalde emoties zegt dat ze negatief zijn, zeg je eigenlijk dat ze er niet zouden moeten zijn, dat het niet goed is om die emoties te hebben. Het is prima als je wrevel voelt, het is prima als je boos, geïrriteerd, humeurig of wat anders bent. Het is gewoon wat het is.

Rust wordt gevonden door de weerstand tegen onaangename gevoelens los te laten en ze toe te laten en te gebruiken als richtingaanwijzer.

De krokodil

De buitenste cirkel wordt ook wel het alarm, of het reptielenbrein genoemd. Het brein gaat in een primitieve reactie die vechten, vluchten of bevriezen aanstuurt. De reactie op de situatie levert stress (angst) op en er wordt adrenaline en cortisol aangemaakt.

Bij gevaar is de primitieve reactie van vechten, vluchten of bevriezen zinvol. Daarna kan er weer ontspannen worden.

Een mooi voorbeeld zag ik bij brandweermannen die in actie kwamen toen het brandalarm afging en na het blussen hun brandweerpakken uittrokken en rustig gingen eten. Tot het volgende alarm waarbij ze weer volop in beweging kwamen. Gasgeven en remmen; een hele kunst om de rust tussen alarmfases in te vinden!

Als er een stressvolle situatie in de overlevingsstand van de buitenste cirkel is, geeft dit vaak paniek en onrust. Je kunt het fysiek in je lichaam voelen: spierspanning is hoog, ademhaling is oppervlakkig, weinig bewegen. Gevoelens zijn in de krokodil moeilijker te voelen, deze zijn afgedekt door de stressreactie.

Het lichaam begrijpt niet het verschil tussen echt gevaar waarop gereageerd moet worden zoals de brandweermannen bij brand, en reacties op niet echt gevaarlijke situaties. Het lichaam reageert hetzelfde en daardoor voelt het als gevaarlijk of onveilig.

De gymjuf zegt tijdens de gymles op harde toon dat iedereen op de bank moet gaan zitten. De kinderen raken in de stress, denken dat ze iets verkeerds gedaan hebben en reageren met:

• Vechten: weigeren, boos kijken, geïrriteerd zijn, was net zo lekker aan het ballen

• Vluchten: niet aanspreekbaar zijn, weigeren, weglopen

• Bevriezen: wegdromen, geen reactie geven, lege blik.

De gymjuf snapt er niks van, ze wil iets leuks vertellen over het naderende sporttoerooi en snapt de stress in de klas niet. Door hier over te kunnen praten wordt het al snel duidelijk en kunnen de kinderen opgelucht een paar rondjes rennen om hun stress kwijt te raken.

Het Hart

Het hart staat in Emotico voor de neocortex waarin je bewust acties kunt ondernemen en daardoor creatiever wordt.

Vanuit je hart ben je jezelf, creatief en zelfstandig. Er is vertrouwen en creativiteit. Het denken is helder. Je bent bewust aanwezig in het hier en nu, open. Met acceptatie voor wat er is, kun je aanwezig zijn in de situatie. Alle gevoelens zijn er, je identificeert je er niet mee en houdt de regie.

Focussen op het hart, helpt om de aandacht te richten op wat je wilt. Vaak gaat de aandacht naar een moeilijke situatie, naar dat wat je niet wilt. Door helder te krijgen wat je wel wilt, kun je de juiste stappen zetten.

Als de perfectie hoog is, neemt de spanning toe, het mag immers niet fout gaan en daardoor worden er minder goede ideeën geboren. Zoals Albert Einstein zegt: I think 99 times and find nothing. I stop thinking, swim in silence, and the truth comes to me.

Het hart is wie je bent en waar je je goed bij voelt. Het is al aanwezig, je kunt er alleen niet altijd bij.

Creativiteit neemt toe door associatie en rust.

Een verpleegkundige neemt even de rust om te voelen hoe het met haar gaat. Dit rustmoment haalt haar even uit het drukke bestaan waardoor ze beter kan voelen hoe ze in balans kan komen. Ze leert ook zelf wat haar helpt om in balans te blijven. Bijvoorbeeld een uurtje wandelen in de natuur.

Ervaringen met Emotico

'Het Emotico gevoelsbord werkt voor mij als een figuurlijke spiegel waarin ik mijn gevoel op dat moment kan terugzien. Van denken naar bewust voelen, waardoor ik weer balans in mijn lichaam creëer.' W. Notten Consultant

'Cliënten konden beter over hun gevoelens praten, vertelden verrassende dingen. Ze vonden het erg leuk om mee te werken.' F. Dekker persoonlijk begeleider bij mensen met een verstandelijke beperking

Meer info of hulp nodig?

(online) Coachingssessies met Emotico door Gea Brouwer, auteur Emotico:

- Voor professionals: coachingssessie - leren werken met Emotico

- Een persoonlijke haptotherapie sessie met de Emotico gevoelsplattegrond kan vaak door uw zorgverzekeraar vergoed worden.

Kijk op www.geabrouwer.nl of mail naar [email protected] voor meer info.

* We geven uw email en naam door aan Gea Brouwer, de auteur van Emotico om contact op te nemen met aanvullende informatie over Emotico. U geeft hier toestemming voor door Emotico te bestellen.